BỆNH TAY CHÂN MIỆNG (Hand, Foot, and Mouth Disease)

1. Bệnh Tay Chân Miệng (HFM) Là Gì?

- Bệnh tay chân miệng (HFM) là một bệnh nhiễm vi rút phổ biến gây ra mụn nước đỏ đau ở miệng và cổ họng, bàn tay, bàn chân và vùng quấn tã. Coxsackievirus gây ra hầu hết các bệnh nhiễm trùng HFM.

- HFM là bệnh truyền nhiễm và dễ dàng lây lan qua tiếp xúc với bàn tay chưa rửa sạch, phân, nước bọt , chất nhầy từ mũi hoặc chất dịch từ mụn nước. Trẻ em dưới 7 tuổi có nguy cơ mắc HFM cao nhất. Nhiễm trùng phổ biến ở các trung tâm chăm sóc trẻ em, trường mẫu giáo, trường học, trại hè và những nơi khác mà trẻ em ở gần nhau.

- Bên cạnh các vết phồng rộp, trẻ thường bị sốt trong vài ngày và có thể bị mất nước do bị đau khi trẻ nuốt đồ lỏng. Các triệu chứng thường hết trong vòng một tuần đến 10 ngày và trẻ em hồi phục hoàn toàn.

- Không có thuốc đặc hiệu chữa bệnh HFM và không có vắc-xin phòng bệnh, nhưng bác sĩ có thể đề nghị chăm sóc tại nhà để giúp con bạn thoải mái hơn trong quá trình hồi phục.

- Các vết phồng rộp do HFM gây ra có màu đỏ với một bóng nước nhỏ bên trên. Chúng thường bong ra, để lại vết loét có nền màu đỏ. Lòng bàn chân và lòng bàn tay có thể bị phát ban trông giống như những đốm đỏ phẳng hoặc mụn nước đỏ.

Đôi khi, có thể có phát ban màu hồng, không ngứa trên các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như mông và đùi. Tuy nhiên, một số trẻ sẽ không gặp triệu chứng gì ngoài có vết loét ở thành sau họng

- Cha mẹ có thể khó biết liệu một đứa trẻ (đặc biệt là trẻ rất nhỏ tuổi) có bị HFM hay không nếu vết loét chỉ ở bên trong miệng hoặc trong họng. Trẻ nhỏ có thể không nói được rằng chúng bị đau họng. Nhưng nếu một đứa trẻ ngừng ăn hoặc uống, hoặc ăn hoặc uống ít hơn bình thường, thì đó là dấu hiệu cho thấy có điều gì đó không ổn xảy ra với trẻ.

Một đứa trẻ bị HFM cũng có thể:

- Bị sốt, đau cơ hoặc các triệu chứng giống cúm khác

- Trở nên kích thích, quấy khóc hoặc ngủ nhiều hơn bình thường

- Bắt đầu chảy nước dãi (do nuốt đau)

- Chỉ muốn uống đồ lỏng và lạnh

- Đau bụng, nôn mửa hoặc tiêu chảy

3. HFM được điều trị như thế nào?

- Bạn có thể cho uống acetaminophen hoặc ibuprofen nếu con bạn đau nhức hoặc kích thích. Không bao giờ cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên dùng aspirin vì nó có thể gây ra một căn bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gọi là hội chứng Reye.

- Thức ăn lạnh như kem, sinh tố và kem que cũng giúp làm tê vùng miệng bị tổn thương này và sẽ là món ăn đáng hoan nghênh cho những trẻ gặp khó khăn khi nuốt (và ngay cả những trẻ không nuốt!). Tránh đồ uống nóng, nước sô-đa và thức ăn có tính axit (nước cam quýt, nước sốt cà chua, v.v.) vì chúng có thể làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn.

- Trẻ em bị phồng rộp ( bóng nước nhỏ) ở tay hoặc chân nên giữ cho các khu vực đó sạch sẽ và không bị che phủ. Rửa sạch da bằng xà phòng ấm và nước, và lau khô. Nếu vết phồng rộp nổi lên, hãy thoa một ít thuốc mỡ thành phần có kháng sinh để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và băng lại bằng một miếng băng nhỏ.

Hãy chắc chắn rằng con bạn uống nhiều nước để trẻ không bị mất nước.

4. Khi Nào Tôi Nên Gọi Bác Sĩ?

Gọi cho bác sĩ nếu con bạn vẫn rất kích thích, cáu kỉnh không thể dỗ dành, mệt mỏi hoặc có vẻ trở nên yếu hơn. Ngoài ra, hãy gọi nếu bạn thấy các dấu hiệu mất nước, chẳng hạn như miệng khô, mắt trũng và đi tiểu ít hơn bình thường hoặc tã ướt ít hơn.

5. Bệnh Tay Chân Miệng (HFM) Có Thể Phòng Ngừa Được Không?

- Để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh HFM, hãy cho trẻ nghỉ học và nghỉ ở nhà khi trẻ bị sốt hoặc có vết phồng rộp ( bóng nước) trên da và trong miệng.

- Rửa tay là cách bảo vệ tốt nhất. Nhắc nhở mọi người trong gia đình bạn rửa tay kỹ và thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh hoặc thay tã và trước khi chuẩn bị thức ăn hoặc trước khi ăn.

- Các bề mặt và đồ chơi dùng chung trong các trung tâm chăm sóc trẻ em nên được làm sạch thường xuyên bằng chất khử trùng vì nhiều loại vi rút có thể sống trên các đồ vật trong vài ngày.

 

Nguồn: https://kidshealth.org/. Reviewed by: Joanne Murren-Boezem, MD. Date reviewed: August 2022 

Dịch bởi: BS Cao cấp, BS Chuyên khoa 2 Trần Thị Minh Nguyệt - Phòng khám Nhi Đồng Minh Nguyệt.