HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH - Irritable Bowel Syndrome (IBS)

1. HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH LÀ GÌ? (What Is Irritable Bowel Syndrome?)

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một vấn đề đường ruột phổ biến ảnh hưởng đến đại tràng (ruột già). Nó có thể gây ra chuột rút, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy và táo bón. Đôi khi nó được gọi là "dạ dày thần kinh" hoặc "đại tràng co cứng".

IBS có thể gây khó chịu nhưng nó không gây ra vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng. Các bác sĩ có thể giúp trẻ em và thanh thiếu niên kiểm soát các triệu chứng IBS bằng những thay đổi trong chế độ ăn uống và lối sống. Đôi khi BS kê đơn thuốc để giúp giảm triệu chứng.

2. CÁC DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG CỦA HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH? (What Are the Signs & Symptoms of Irritable Bowel Syndrome?)

Dấu hiệu chính của IBS là đau bụng hoặc khó chịu. Các dấu hiệu khác bao gồm:

Thay đổi thói quen đại tiện;

Đầy hơi;

Xì hơi;

Ợ nóng;

Buồn nôn;

Cảm thấy no nhanh khi ăn.

Tuy nhiên, thỉnh thoảng bị đầy hơi hoặc đau bụng không có nghĩa là ai đó mắc IBS. Các bác sĩ nghĩ đến IBS khi các triệu chứng kéo dài ít nhất 3 tháng và bao gồm ít nhất hai trong số các dấu hiệu sau:

-Đau bụng hoặc khó chịu, cải thiện hơn sau khi đi tiêu.

-Đau hoặc khó chịu kèm theo những thay đổi về tần suất đi vệ sinh.

-Đau hoặc khó chịu cùng với những thay đổi tính chất phân. Một số người bị táo bón, phân của họ cứng và khó thải ra ngoài. Những người khác bị tiêu chảy.

3. ĐIỀU GÌ XẢY RA KHI BỊ HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH? (What Happens in Irritable Bowel Syndrome?)

Đại tràng hấp thụ nước và chất dinh dưỡng một phần từ thức ăn được tiêu hóa. Các chất thải không được hấp thụ và di chuyển chậm qua đại tràng về phía trực tràng. Sau đó, chúng được thải khỏi cơ thể dưới dạng phân.

Các cơ ở đại tràng giúp cơ thể thực hiện quá trình này. Chúng co bóp và thư giãn khi đẩy thức ăn khó tiêu qua ruột già. Chúng hoạt động cùng với các cơ khác ở trực tràng để đẩy phân ra khỏi hậu môn.

Thức ăn chưa được tiêu hóa trong đại tràng không thể di chuyển trơn tru nếu các cơ của đại tràng không hoạt động với tốc độ phù hợp để tiêu hóa tốt hoặc không phối hợp tốt với các cơ khác. Điều này có thể dẫn đến đau bụng, đầy hơi, táo bón và tiêu chảy.

4. NGUYÊN NHÂN GÂY RA HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH? (What Causes Irritable Bowel Syndrome?)

Nguyên nhân cụ thể của IBS chưa được biết nhưng nó có xu hướng di truyền trong gia đình.

Một số thực phẩm như: sữa, sô cô la, đồ uống có chứa caffeine, đồ ăn nhiều gas và đồ ăn béo có thể gây ra các triệu chứng IBS. Nhiễm trùng, lo lắng và căng thẳng cũng có thể xảy ra. Một số trẻ mắc IBS nhạy cảm hơn với những rối loạn cảm xúc. Các dây thần kinh ở ruột kết được liên kết với não, vì vậy những vấn đề như có vấn đề về gia đình, di chuyển hoặc làm các bài kiểm tra (căng thẳng) có thể ảnh hưởng đến hoạt động của ruột kết.

Trẻ mắc IBS có thể nhạy cảm hơn với tình trạng đau bụng, khó chịu và no hơn trẻ khác. Đôi khi, mọi người không tìm ra nguyên nhân gây ra các triệu chứng IBS của họ.

How Is Irritable Bowel Syndrome Diagnosed?

Hội chứng ruột kích thích được chẩn đoán như thế nào?

Không có xét nghiệm cụ thể cho IBS. Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và thăm khám. BS sẽ hỏi xem có ai trong gia đình mắc IBS hoặc các vấn đề về đường tiêu hóa khác không.

Kể về các triệu chứng như đầy hơi và tiêu chảy có thể khiến trẻ xấu hổ. Hãy trấn an con bạn rằng bác sĩ giải quyết những vấn đề như thế này hàng ngày và bác sĩ cần thông tin để giúp con bạn cảm thấy tốt hơn.

Bác sĩ có thể đề nghị ghi nhật ký thực phẩm để xem liệu có thực phẩm nào gây ra các triệu chứng IBS của con bạn hay không. Bác sĩ có thể hỏi về sự căng thẳng ở nhà và ở trường.

Hầu hết các bác sĩ không cần xét nghiệm để chẩn đoán IBS. Đôi khi họ yêu cầu xét nghiệm máu và xét nghiệm phân, chụp X-quang hoặc các xét nghiệm khác để chắc chắn rằng loại trừ các chẩn đoán khác.

5. HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?

(How Is Irritable Bowel Syndrome Treated?)

Không có thuốc đặc hiệu chữa trị cho IBS. Nhưng nhiều phương pháp có thể giúp giảm các triệu chứng IBS, bao gồm:

-Những thay đổi trong việc ăn uống. Một số trẻ thấy rằng ăn uống cẩn thận giúp giảm hoặc loại bỏ các triệu chứng IBS. Con bạn có thể tránh uống sữa và các sản phẩm từ sữa, caffeine, thực phẩm chứa đầy hơi hoặc các thực phẩm khác dường như gây ra IBS. Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày cũng có thể giảm triệu chứng.

-Những thay đổi trong lối sống. Nếu IBS gắn liền với căng thẳng, hãy nói về những gì con bạn có thể làm để giải quyết những áp lực liên quan đến trường học, gia đình hoặc bạn bè.

-Tập thể dục thường xuyên. Tập thể dục có thể giúp tiêu hóa. Nó cũng là một liều thuốc giảm căng thẳng tuyệt vời.

-Các loại thuốc. Các bác sĩ đôi khi kê đơn thuốc để điều trị tiêu chảy, táo bón hoặc chuột rút. Thuốc chống trầm cảm có thể giúp một số người kiểm soát cơn đau và trầm cảm. Nói chuyện với bác sĩ trước khi cho con bạn uống bất kỳ loại thuốc không kê đơn nào trị tiêu chảy, táo bón, chuột rút hoặc các vấn đề tiêu hóa khác.

-Tư vấn và chiến lược đối phó. Nếu con bạn có vẻ rất lo lắng hoặc chán nản, bác sĩ có thể khuyên bạn nên gặp bác sĩ tâm lý hoặc nhà trị liệu. Trị liệu, thôi miên, tập thở hoặc các kỹ thuật thư giãn khác có thể giúp một số người bệnh giảm triệu chứng IBS.

IBS có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của con bạn. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về cách chữa trị nó để giúp con bạn có một cuộc sống năng động và khỏe mạnh.

 

Medically reviewed by: J. Fernando del Rosario, MD. Kidhealth.org. Date reviewed: May 2023.

Dịch bởi: Bs Cao cấp, Bs Chuyên khoa 2 Trần Thị Minh Nguyệt