Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 ban hành ngày 6/10 của Bộ Y tế, đã bổ sung 3 loại thuốc mới này. Như vậy sau hơn một năm rưỡi điều trị Covid-19 theo triệu chứng, không có thuốc đặc trị, hiện các bác sĩ đã có đủ "vũ khí" để cứu chữa bệnh nhân.
Molnupiravir 400 mg
Phác đồ hướng dẫn thuốc chỉ định dùng cho bệnh nhân nhẹ, chống chỉ định với phụ nữ có thai 3 tháng đầu, phụ nữ đang có kế hoạch có thai.
Tại TP HCM, F0 triệu chứng nhẹ, 18-65 tuổi, không có dấu hiệu viêm phổi hay thiếu oxy, điều trị tại nhà, dùng thuốc kháng virus molnupiravir theo liệu trình 5 ngày, gồm 20 viên molnupiravir hàm lượng 400 mg. Người bệnh sẽ ký cam kết sử dụng thuốc đúng mục đích, đúng hướng dẫn, trước khi nhận thuốc.
Molnupiravir đang thử nghiệm giai đoạn 3 tại Việt Nam, đồng thời được Bộ Y tế đưa vào túi thuốc điều trị F0 tại nhà triệu chứng nhẹ. Kết quả thử nghiệm giữa kỳ giai đoạn 3 được Hội đồng Đạo đức y sinh học đánh giá thuốc "an toàn và hiệu quả" làm giảm tải lượng virus, góp phần giảm tỷ lệ bệnh nhân nặng và tử vong.
Thuốc molnupiravir do hãng dược phẩm Mỹ Merck và công ty Ridgeback của Đức nghiên cứu phát triển, dùng điều trị Covid-19 cho bệnh nhân từ nhẹ đến trung bình. Đại diện Merck hôm 1/10 cho biết thuốc viên molnupiravir có tác dụng giảm gần 50% nguy cơ nhập viện và tử vong vì Covid-19, sau khi phân tích thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba với 775 bệnh nhân.
Đại diện Merck cho biết thuốc kháng virus dạng uống molnupiravir cũng hiệu quả với các biến chủng của nCoV như Gamma, Delta và Mu, được kỳ vọng có thể tạo bước ngoặt của đại dịch. Hãng cho biết sẽ nộp đơn xin cấp phép sử dụng khẩn cấp thuốc molnupiravir tại Mỹ. Nhiều nước đang đàm phán để có thể mua thuốc này. Hãng này cũng dự kiến sản xuất thuốc đủ 10 triệu liệu trình điều trị vào cuối năm, sản lượng tăng vào năm 2022.
Favipiravir 200 mg
Thuốc dùng cho bệnh nhân nhẹ, chống chỉ định với phụ nữ có thai hoặc đang có kế hoạch có thai, phụ nữ đang cho con bú, người dưới 18 tuổi, người suy gan, suy thận nặng.
Về liều dùng, ngày đầu uống 2 lần, mỗi lần 1.600 mg; các ngày sau mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 600 mg. Thời gian điều trị 7-14 ngày. Bệnh nhân dùng thuốc chú ý ít nhất hai ngày đầu do có thể gây rối loạn tâm thần. Người tiền sử gout càng cần chú ý theo dõi sức khỏe khi dùng thuốc vì có thể tăng acid uric và làm nặng thêm bệnh.
Favipiravir do hãng Fujifilm sản xuất, được Nhật Bản phê duyệt vào năm 2014 để điều trị bệnh cúm. Thuốc có cơ chế hoạt động tương tự remdesivir, ngăn chặn quá trình nhân lên của nCoV, loại bỏ virus khỏi đường thở. Hiện favipiravir được sử dụng tại một số nước như Nhật Bản, Nga, Thái Lan...
Theo Bộ Y tế, loại thuốc này có tác dụng ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn và giảm gánh nặng điều trị bằng cách rút ngắn thời gian nằm viện. Thuốc giúp sớm loại bỏ virus để hạn chế lây nhiễm bệnh trong cộng đồng.
Mới đây, nhóm nghiên cứu của Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã cải tiến, rút ngắn quy trình tổng hợp thuốc qua ba bước phản ứng từ nguyên liệu trong nước. Thông thường, việc tổng hợp thuốc cần qua 7-8 bước phản ứng.
Remdesivir
Thuốc chỉ định đối với bệnh nhân nội trú khởi phát bệnh chưa quá 10 ngày có suy hô hấp phải thở oxy, thở oxy lưu lượng dòng cao (HFNC), hoặc thở máy không xâm nhập. Thuốc này được Bộ Y tế khuyến cáo phối hợp với thuốc corticoid (ưu tiên dexamethason).
Nhóm bệnh nhân được dùng remdersivir là người trên 65 tuổi, người có bệnh nền, người béo phì (BMI > 25). Thuốc không sử dụng cho người bệnh Covid-19 cần thở máy xâm nhập, can thiệp ECMO. Các trường hợp đã được điều trị bằng remdesivir trước khi thở máy xâm nhập hoặc ECMO thì có thể tiếp tục dùng cho đủ liệu trình.
Sau một khoảng thời gian đưa remdesivir vào điều trị bệnh nhân Covid-19 ở TP HCM và một số nơi, Bộ Y tế đang tổng hợp kết quả để đánh giá hiệu quả của thuốc. Hiện chưa có dữ liệu cụ thể. Tuy nhiên, theo đánh giá của Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn, "cơ bản thuốc đã góp phần điều trị giảm được nồng độ virus và giảm được tỷ lệ tử vong đối với bệnh nhân Covid-19".
Thuốc do Gilead Sciences sản xuất, ban đầu được thử nghiệm để điều trị Ebola và viêm gan C nhưng không thành công. Trong dịch Covid-19, các nhà khoa học phát hiện nó có thể ngăn nCoV sinh sôi trong tế bào. Thử nghiệm lớn sau đó cho thấy remdesivir giúp giảm thời gian hồi phục của người bệnh từ 15 ngày xuống còn 11 ngày.
Remdesivir được FDA phê duyệt khẩn cấp tháng 10/2020 để điều trị bệnh nhân Covid-19. Remdesivir có tác dụng rút ngắn thời gian hồi phục và giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân diễn tiến nặng.
Trước đây, điều trị Covid-19 chủ yếu điều trị triệu chứng, theo dõi sát bệnh nhân, hạn chế để bệnh nhẹ chuyển thành bệnh nặng. Thời gian qua, Bộ Y tế luôn tiếp cận các phương pháp điều trị mới trên thế giới và liên tục cập nhật phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19.
Ngoài các thuốc kháng virus, Việt Nam đang dùng các "vũ khí" quan trọng như thuốc kháng viêm, corticoid, thuốc kháng đông... để điều trị bệnh nhân Covid.
Trong đợt dịch thứ 4, tính đến ngày 6/10, Việt Nam ghi nhận hơn 800.000 ca nhiễm ở 62 tỉnh thành, trong đó hơn 750.000 người đã khỏi bệnh, hơn 20.000 bệnh nhân đã tử vong.
